1 Mayıs'ın kökenleri, 1856'da Avustralya'nın Melbourne kentinde taş ve inşaat işçilerinin günde sekiz saatlik iş günü talebiyle başlattığı yürüyüşlere kadar dayanır. Bu eylem, 1 Mayıs’ın işçi hakları mücadelesinin ilk adımlarını attığı anlardan biridir. Ardından, 1886'da Amerika'da, özellikle Chicago’da gerçekleştirilen büyük işçi gösterileri, 1 Mayıs'ın uluslararası bir sembol haline gelmesinde önemli bir rol oynamıştır. Chicago'daki bu gösterilere katılan yarım milyon işçi, 8 saatlik iş günü talep ederken, Luizvil’deki 6 binden fazla işçi, ırk ayrımcılığına karşı birlikte yürüdüler. Ancak, bu gösteriler 4 Mayıs'taki kanlı Haymarket Olayı'na yol açtı.
İkinci Enternasyonal ve 1 Mayıs'ın Küresel Bir Gün Olması
1889 yılında, Fransız işçi temsilcisinin önerisiyle İkinci Enternasyonal toplantısında, 1 Mayıs'ın tüm dünyada “Birlik, Mücadele ve Dayanışma Günü” olarak kutlanması kararı alındı. 1890 yılında, bu karar doğrultusunda gerçekleştirilen ikinci büyük gösteri, 1 Mayıs’ın işçi hareketiyle özdeşleşmesini sağladı. Zamanla, 8 saatlik iş günü birçok ülkede kabul edildi ve 1 Mayıs, işçilerin birlik ve dayanışmasını simgeleyen bir bayram halini aldı.
Osmanlı İmparatorluğu'nda 1 Mayıs ve Türkiye’deki Kanlı Olaylar
Osmanlı İmparatorluğu'nda 1 Mayıs, 1910'larda kutlanmaya başlasa da, bu dönemde kutlamalar sınırlı kalmış ve işçi hareketleri henüz yeterince gelişmemiştir. Ancak Cumhuriyet dönemiyle birlikte Türkiye’de 1 Mayıs daha geniş bir anlam kazanmış, 1977 yılında ise İstanbul'da yaşanan kanlı olaylarla tarihimize damgasını vurmuştur. 1 Mayıs 1977’de Taksim Meydanı'nda yapılan kutlamalar sırasında çıkan olaylarda 34 kişi hayatını kaybetmiş ve bu olay, Türkiye’deki 1 Mayıs kutlamalarının geleceğini etkileyen önemli bir dönüm noktası olmuştur.
Günümüzde 1 Mayıs: Küresel Boyutta ve Türkiye’deki Anlamı
Bugün, 1 Mayıs, sosyalist ülkelerde ve diğer birçok ülkede işçi hakları ve sosyal adaletin savunulduğu bir bayram olarak kutlanmaya devam etmektedir. Çin, Vietnam, Küba gibi ülkelerde büyük gösteriler yapılırken, Türkiye'de de 1 Mayıs hem işçi haklarının savunulması hem de sosyal ve siyasal bir eylem biçimi olarak kutlanmaktadır. İşçiler, bu özel günde hakları için mücadele etmeye devam etmektedir.
1 Mayıs, sadece işçi sınıfının haklarını savunmakla kalmaz, aynı zamanda tüm dünyada eşitlik, dayanışma ve sosyal adalet mücadelesinin sembolü olmaya devam etmektedir.
