Evet, bugün 'sanat nedir, dalları ve çeşitleri nelerdir, zanaat ne demektir', hepsini bir bir inceleyeceğiz. Diğer bir ifadeyle; sözlüklerde, 'duygu, düşünce, tasarım veya güzelliği ifade etmek için kullanılan yöntemlerin tümü' olarak karşımıza çıkan sanat hakkında detaylıca konuşacağız. Çünkü sanat nedir sorusuna sayısız farklı cevap verilebilir. Hatta bu konuda sanatçılar bile ortak bir noktaya varamamıştır. Gereken şey, eserin yaratıcısı ile onu algılayan kişi arasındaki duygu alışverişidir. Ayrıca Rus yazar Tolstoy, sıradan insan için sanatın güzelin ortaya çıkması olduğunu söylemiştir.
Sanatın 'keyif, eğlence ve avuntudan ziyade yüce bir iş olduğunu' savunan ünlü kişilik, kitabında sanat nedir sorusu üzerine yoğunlaşmış ve savunduğu fikirleri muntazam bir şekilde kaleme almıştır. Mesela; yazar kitabında 'Oysa bir sanat yapıtının güzel ama anlaşılmaz olduğunu söylemenin, bir yemeğin çok iyi, çok lezzetli, çok besleyici olduğunu ama onu insanların yiyemeyeceğini söylemekten bir farkı yoktur.' cümlesiyle sanata bakış açısını belirtmiştir.
Gelelim, 'sanat nedir', sorusunun ayrıntılarına. Evet, denilebilir ki insanoğlunun var olduğu günden bu yana var olan Örneğin; 'Sanat Nedir?' kitabının ünlü yazarı Lev Tolstoy'a göre sanatta olması olgudur sanat! Ve bu olgu üzerine sayısız farklı şey söylenmiştir. Yüzyıllardan beri süregelen tartışmaların konusu olan sanat! Duygu ve düşüncelerin ifade ediliş biçimi; 'yaratıcılığın ortaya konduğu, düşüncelerin duyulduğu, hissedildiği, görülür hale geldiği sanat!' Her kültürde görülen ve evrensel bir değer olan sanat! İsterseniz, sanat nedir sorusuna bir de aşağıdaki görüşlerle cevap verelim.
Neo-Wittgenstein'ci Görüş: 1956 yılında Morris Weitz tarafından ortaya atılmış olan görüştür. Amerikalı bir estetikçi olan Weitz'in, bir filozof ve matematikçi olan Wittgenstein'den etkilenerek ortaya attığı bu görüşte, sanat açık bir kavramdır ve tanımlanması mümkün değildir. Ayrıca Morris Weitz'e göre Tolstoy, Benedetto Croce, R. G. Collingwood gibi düşünürlerin yaptığı sanat tanımları, yalnızca kişisel görüşlerinin ifade edilmiş halidir.
Kurumsal Sanat Görüşü: Kurumsal sanat görüşünde ise Neo-Wittgenstein'in görüşünün reddedilerek sanatın tanımlanabileceği önermesinin savunulduğunu görüyoruz. Ve 1974 yılında George Dickie tarafından geliştirilen kuramda filozof, bir sanat eleştirmeni, profesör ve filozof olan Arthur Coleman Danto'nun düşüncelerinden etkilenerek yola çıkmıştır.
Sanatın Duyguların Dışavurumu Olduğu Görüşü: İngiliz filozof ve tarihçi Robin George Collingwood ise sanat için duyguların yaratıcı ifade gücü ve dışavurumu olduğu görüşünü öne atmıştır. 1938 yılında basılan Sanatın İlkeleri isimli kitabında filozof, sanatla zanaatı da birbirinden ayırmış, sanatın insan zihni için gerekli bir işlev olduğunu belirtmiştir.
Başat Biçim Görüşü: Sanat isimli kitabın yazarı Clive Bell ise başat biçim görüşünü ortaya atmıştır. Onun için sanatta önemli olan şey; renklerin, şekillerin ve çizgilerin bir harmoni içerisinde kullanılmasıdır. Başat biçim görüşüne göre sanatın sanat olabilmesi için uyum içerisinde yapılması mutlak kuraldır. Ve bu görüşün savunucuları için estetik kaygı gütmeden sadece kavramları ön plana çıkartmak amacıyla yapılan eserlere eser denmek mümkün değildir.
Gelelim, 'sanat dalları ve çeşitleri' hakkındaki kısma! Evet, sanat ne demektir, incelediğimize göre (gerçi gördüğünüz gibi sanat ne demek sorusunun tek ve doğru bir yanıtının olduğunu söylemek imkansız) sanat kaça ayrılır, sanat dalları nelerdir, bunları incelemeye başlayabiliriz. Burada sanatın 'pratik ve güzel sanatlar' olarak iki ana gruba ayrıldığını söyleyelim. (devamı haftaya)
