Zeytinyağında 'Var Yılı'na Girildi: Fiyatlar Nasıl Etkilenecek?
Var Yılı Nedir?
Zeytin ağaçları, doğaları gereği her yıl farklı miktarda mahsul verirler. Bir yıl bol mahsul veren ağaçlar, diğer yıl daha az ürün verir. Bu periyotta bol olan yıllara 'var yılı' denir. Türkiye’nin zeytinyağı sektörü, bu yıl bu döngüye girmiş durumda ve üreticiler, fiyatların olumlu yönde etkileneceğini umuyor.
Zeytinyağı Üretiminde Düşüş ve İhracat Yasakları
Geçtiğimiz yıl, küresel ısınmanın olumsuz etkileri nedeniyle Türkiye’nin zeytin üretimi ciddi anlamda azalmıştı. Bu durumu dengelemek amacıyla Ticaret Bakanlığı, iç piyasayı korumak adına zeytinyağı ihracatına yasak getirmişti. Ancak bu yıl, dökme ve varilli zeytinyağı ihracatına kısıtlamalar esnetildi. Türk zeytinyağı ihracatçılarına 1 Kasım 2024 tarihine kadar 50 bin ton kota verilmesiyle birlikte, sektör oldukça umutlu bir döneme girmiş durumda.
Avrupa Pazarında Fırsatlar
Türkiye, bu yıl var yılına girmesiyle birlikte Avrupa pazarında önemli bir konumda yer alacak. Zeytinyağı üretiminde rakip ülkeler olan İspanya, İtalya ve Yunanistan'daki rekolte düşüklüğü, Türk üreticilere yeni fırsatlar sunuyor. Bu durum, Türkiye’nin zeytinyağı ihracatını artırma potansiyelini de beraberinde getiriyor.
Üreticiler Ne Diyor?
Edremit Körfezi Zeytinyağı Üreticileri Federasyonu Başkanı Mehmet Semerci, bu yıl fahiş fiyat artışlarının yaşanmayacağını belirtti. Semerci, "Geçtiğimiz yıllarda yaşanan yokluk, Avrupa'daki stokları tükettirdi. Bu yıl, Cumhuriyet tarihinin rekoru olabilecek bir üretim var. Ancak, 'çok ürün var, fiyatlar düşecek' yaklaşımı geçerli değil," şeklinde konuştu.
İhracatın Etkisi
Semerci’ye göre, ihracatın artması durumunda fiyatlar sabit kalabilir. Üretim miktarının fazlalığı, yerli piyasada bir düşüş yaratmayabilir çünkü ihracatçılar, daha fazla ihracat yapabilmek için fiyatları dengede tutma eğiliminde olacaklardır. Dolayısıyla, bu yıl tüketici açısından zeytinyağı fiyatlarında önemli bir yükseliş beklenmiyor.
Maliyetlerin Yükselmesi
Çanakkale Zeytinyağı ve Zeytin Üreticileri Derneği Başkanı Cem Erdilek, üretim maliyetlerinin artışına dikkat çekti. Erdilek, zeytin ağacından bir yıl 100 kilogram mahsul alınırken, diğer yıl bu miktarın 70 kilograma düşebileceğini vurguladı. “Toptan fiyatlar geçen yılın yarı fiyatında açılacak, ancak üretim maliyetleri geçen yılın iki katına çıktı,” dedi.
Fiyat Dengelemesi
Ayvalık Zeytin Üreticileri Derneği Başkanı Aydın Şensal, bu yıl mahsulün bol olmasına rağmen üretim maliyetlerinin artışının fiyatları dengeleyeceğini belirtti. Toplama aşaması başlamadan önce, iş gücü ve diğer maliyetlerdeki artışların market fiyatlarına yansıması bekleniyor. Ancak, genel olarak bu yıl market fiyatlarında artış olmayacağı öngörülüyor.
Zeytinyağı sektöründe bu yıl 'var yılı'na girmesi, üreticiler için umut verici bir gelişme. Türkiye, Avrupa pazarında önemli bir konum elde ederken, zeytinyağı fiyatlarının da stabil kalması bekleniyor. Ancak, maliyet artışları ve iklimsel etkiler, piyasanın gidişatını etkileyebilir. Üreticiler ve tüketiciler, bu yılın zeytinyağı fiyatlarının dengede kalmasını umuyor.
