Türkiye'deki Fay Alarmı: 7'nin Üzerinde Deprem Tehlikesi
Malatya Fayı Üzerindeki Araştırmalar
Fırat Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ercan Aksoy, Türkiye genelinde 14 üniversiteden 100'ün üzerinde araştırmacının görev aldığı "Türkiye Diri Faylarının Paleosismolojik Özelliklerinin Belirlenmesi Araştırması Projesi" kapsamında Malatya fayı üzerinde yürütülen çalışmaları aktardı. Aksoy, proje kapsamında Malatya fayıyla ilgili araştırmaların devam ettiğini ve fayın güneyden kuzeye doğru üç bölümden oluştuğunu belirtti. Bu segmentler, Akçadağ, Arguvan ve Kemaliye'yi kapsıyor.
Projede Görevli Bilim İnsanları ve Destekleyen Kurumlar
Prof. Dr. Aksoy'un açıklamalarına göre, Dokuz Eylül Üniversitesi'nden Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Softa ve 19 Mayıs Üniversitesi Coğrafya Bölümünden Dr. Öğretim Üyesi Serkan Gürgöze gibi bilim insanları da projede yer alıyor. Projeye önemli bir destek veren kurumlar arasında TÜBİTAK, AFAD ve Maden Teknik Arama Genel Müdürlüğü bulunuyor. Ayrıca, 100'ün üzerinde lisansüstü kursiyerin de projeye katkı sağladığı ifade ediliyor.
Malatya Fayı Üzerindeki Araştırmaların Önemi
Prof. Dr. Hasan Sözbilir, projenin Türkiye'nin son yüzyıldaki en büyük yer bilimleri projelerinden biri olduğunu vurguladı. Sözbilir, Malatya fayı üzerinde hendek yöntemiyle yürütülen araştırmaların, fayın diri olduğuna dair veriler sağladığını belirtti. Açılan verilerle Malatya fayının Arguvan segmentinin en az 3 büyük depreme kaynaklık ettiğini gözlemlediklerini aktardı.
Potansiyel Deprem Riskleri
Prof. Dr. Sözbilir, Malatya fayının 7'nin üzerinde bir deprem üretme potansiyeline sahip olduğunu belirtti. Bu bağlamda, farklı depremlere ilişkin örneklemelerin yapılacağı ve bu örneklerin analize tabi tutulacağı ifade edildi. Araştırma sonuçları, depremlerin ne zaman ve hangi aralıklarla meydana geldiğini, son depremin ne zaman gerçekleştiğini ve fayın tekrar kırılması için ne kadar süre olduğunu ortaya koyacak.
Segmentlerin Birleşme Etkisi
Prof. Dr. Sözbilir, Malatya fayının 3 segmentinin bir araya gelmesi durumunda daha büyük bir depremin ortaya çıkabileceğini belirtti. Özellikle, Akçadağ, Arguvan ve Kemaliye segmentlerinin bir araya gelmesinin, tek bir segmentin kırılması durumundan daha büyük bir depremle sonuçlanabileceğini ifade etti. 6 Şubat 2023 depremlerinde olduğu gibi, dört segmentin birleşerek 7.8 büyüklüğünde bir deprem ürettiği hatırlatıldı.
Enerji Transferi ve Gelecek Riskler
Sözbilir, 6 Şubat 2023 depremlerinin enerji transferinin etkilediği faylardan birinin Malatya fayı olduğunu belirtti. Bu sebeple, proje sonrasında Malatya fayının deprem riskini ve tehlikesini net bir şekilde ortaya koymayı hedeflediklerini söyledi.
Sonuç olarak, Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde yürütülen bu kapsamlı çalışmalar, ülke genelindeki deprem risklerinin daha iyi anlaşılmasını sağlayacak ve olası büyük depremler için hazırlık yapma konusunda önemli veriler sunacaktır. Bilim insanlarının yürüttüğü bu projeler, hem mevcut riskleri değerlendirmek hem de gelecekteki depremler için gerekli önlemleri almak açısından büyük bir önem taşıyor.
