Kıdem Tazminatında Dikkat Edilmesi Gereken Ayrıntılar
Kıdem Tazminatı Nedir ve Ne Zaman Ödenir?
Ancak bazı istisnai durumlarda, çalışanlar kıdem tazminatını çalıştıkları dönemde de alabilmektedirler. Peki, bu uygulama ne kadar yasaldır ve vergi ile prim kesintileri nasıl etkilenir?
Çalışırken Kıdem Tazminatı Alınabilir Mi?
Kıdem tazminatının iş akdinin sona ermesinden sonra ödenmesi gerektiği genel bir kuraldır. Ancak, bazı durumlarda çalışanlar, işverenlerinin onayı ile kıdem tazminatlarını çalışırken de alabilmektedirler. Bu tür bir uygulama, genellikle çalışanın özel bir ihtiyacı (örneğin, ev veya araç alımı) olduğu durumlarda ya da işverenin kıdem tazminatı yükünü hafifletme isteği ile yapılır.
Bir çalışan, kıdem tazminatını aldıktan sonra aynı işyerinde çalışmaya devam edebilir. Ancak, bu durumda iş akdinin resmi olarak sona erdirilmesi ve ardından yeniden işe alınması gerekmektedir. Bu, kıdem tazminatının "avans" olarak değerlendirilmesini engeller ve yıllık izin haklarının korunmasını sağlar. İş akdi devam ederken yapılan ödemeler genellikle avans olarak kabul edilir ve ileride kıdem tazminatı davası açıldığında faiz hesaplamaları yapılır.
Vergi ve Prim Kesintileri
İş akdi sona ermeden yapılan kıdem tazminatı ödemelerinde vergi ve prim kesintisi uygulanması gerekir. Çünkü bu ödemeler, işçinin aldığı ücret olarak değerlendirilir. Dolayısıyla, kıdem tazminatına vergi ve prim kesintileri yapılır. Eğer bu ödemeler vergi ve prim kesintisinden muaf tutulursa, ileride vergi dairesi tarafından borç çıkarılabilir. İşveren ve işçi, kıdem tazminatının doğru şekilde hesaplanmasını ve kesintilerin yapılmasını sağlamak zorundadır.
Yargıtay’ın Kıdem Tazminatı İle İlgili Kararları
Yargıtay, kıdem tazminatının iş akdi sona ermeden ödenmesini avans olarak değerlendirir. Bu, kıdem tazminatının yalnızca iş akdinin sona ermesi durumunda ödenmesi gerektiğini vurgular. İş akdi sona ermeden yapılan ödemeler, ileride açılacak davalarda, toplam kıdem tazminatından düşülür. Örneğin, 13 yıl boyunca çalışmış bir işçi kıdem tazminatını aldıktan sonra 5 yıl daha çalışıp ayrıldığında, Yargıtay bu durumda kıdem tazminatını 18 yıl üzerinden hesaplar ve ödenmiş avans tutarını faizleriyle birlikte düşer.
Çalışanların Yıllık İzin Hakları
Çalışanlar, kıdem tazminatını aldıklarında yıllık izin hakları üzerinde herhangi bir değişiklik yaşamazlar. Yıllık izin süreleri, asgari süreler olarak kanunda belirtilmiştir ve işveren bu sürelerin altında izin veremez. Bu nedenle, iş akdi sona erdirilmeden alınan kıdem tazminatı yıllık izin haklarını etkilemez. Çalışanlar, kıdem tazminatı ödemesi aldıkları dönemde, kullanmadıkları izin günlerinin ücretini talep edebilirler.
Kıdem tazminatının iş akdi sona ermeden ödenmesi, hukuki olarak “avans” olarak kabul edilir ve vergi ile prim kesintisine tabi olur. İşverenle yapılan anlaşmalara göre, çalışan kıdem tazminatını aldıktan sonra aynı işyerinde çalışmaya devam edebilir; ancak bu durumun, yıllık izin haklarını etkilemeyeceği ve iş akdinin sona ermesinden sonra hesaplamaların yeniden yapılacağı unutulmamalıdır. Çalışanlar ve işverenler, kıdem tazminatı ile ilgili yasal yükümlülüklerini ve haklarını doğru bir şekilde anlamalı ve uygulamalıdır.
