Karagöz Oyununun iki ana bölümü vardır.
Bunlar:
1-Kar-i Kadim (Eski zaman işi klasik oyunlar)
2-Nev-icad (Modern Oyunlardır.)
Değerli hocam Prof. Dr. Metin AND (Rahmetle anıyorum…) Karagöz kişilerini 11 grupta toplamıştır.
Karagöz Oyununun kişileri değerli hocama göre:
Hacivat, Karagöz, Frenk, Baba Himmet, Arnavut, Ayvaz Serkis, Tuzsuz Deli Bekir, Beberuhi, Zenne, Tiryaki, Yahudi ve Külhanbeyidir.
Haddimi aşarsam kusura bakmayın?
Şimdi bunlara başka tip ve karakterler eklenemez mi?
Eklenir.
Hatta Kuklalar bile eklenir.
Öz kültürümüzdeki El Kuklası, İpli Kukla, Kol Korçak Kuklası gibi.
Peki, evcil hayvanlar eklenmez mi?
Onlarda eklenir!
Kedi, Köpek, Güvercin, Civiciv ve Kuşu sahneye sokabiliriz.
Daha da önemli olan, tip ve karakterlere acaba neleri ekleyebiliriz?
Mesela: Trafik Polisi, Sanat Eğitmeni, Doktor, Hemşire, Ebe, Televizyoncu, Hoca, Manav, Masalcı Dede, Patron, İşçi, Şair, Bilgisayar Uzmanı, Mürebbiye, Kavuklu, Çelebi, Efe (Zeybek), Hokkabaz, Çengi, Curcunabaz, İmam, Haham, Papaz, Kayserili, Kastamonulu, Samsunlu, Laz, Kürt, Ermeni, Acem, Arap, Çerkez, Muhacir, Berber, Çiftçi, Dilsiz, Kambur, Cüce, Sünnetçi, Soytarı, Denyo, Kekeme, Aşçı, Kahya, Formen, Aşık, Kadı (Hakim), Karagözün çocukları, Hacivat'ın çocukları, Karagöz ve Hacivat'ın Eşi, Ferhat-Şirin, Leyla-Mecnun, Tulumbacılar (İtfaiyeci) Sivrikoz, Matiz, Çömlekçi, Börekçi eklenebilir değil mi?
Eklenir.
***
Bilindiği gibi Evliya Çelebi'nin eserleri bize ışık tutar…
Nitekim Evliya Çelebi'nin eserlerinden öğrendiğimize göre, Karagöz Oyunu sadece İstanbul'daki kahvehanelerde; evlenme, doğum, sünnet gibi törenlerde; ayrıca saray, konak ve evlerde yapılan şenliklerde oynatılmakla kalmamış Anadolu şehirlerinde de oynatılmıştır...
Bilimsel kaynaklara göre İstanbul'da Kör Hasan, Şengül Çelebi, Erzurum'da da Kandillioğlu o dönemin ünlü Karagöz ustalarındandır.
Asırlardır bu oyun sarayın ve halk toplantılarının gözde sanat dallarından biri olmuştur…
Günümüzde Yunanistan ve başka ülkeler Karagöz Oyunumuza sahip çıkarken; UNESCO tarafından Karagöz Oyununun Türklerin oyunu olduğu tescillenmiştir.
Bu sevindiricidir.
***
Tarihsel süreç içerisinde, yer ve zamana göre baktığımızda, sonuç olarak Karagöz Oyunu halkımızın dili, nüktesi, inançları, töreleri, gelenekleri, zanaatları ve ruhsal davranışlarını yansıtan zengin bir sosyolojik kaynak olmuştur.
Bu kaynak hepimizindir.
Bugün Karagözde yapabileceğimiz sahnede onun yönteminden, havasından, esprisinden yararlanmak olmalıdır.
Zira sahnedekiler ile seyirciler arasındaki etki-tepki bağına tiyatro diyoruz.
Bunun için Karagöz oyunlarına ulusal bir hava katarak, gelecek nesillere aktarılması şarttır.
Peki bu ne ile olacaktır?
En başta Ramazan ayında çocuklar için düzenlenen eğlencelerle olacaktır.
Karagöz Oyunu bu eğlencelerde çocuklara daha çok tanıtılmalıdır…
Başka?
Karagöz Oyunu Belediyelerde düzenlenen şenliklerde sahnelenmelidir.
Daha başka?
Özellikle Üniversitelerde düzenlenen Festivallerde bu yapılmalıdır.
Bu festivallere İlköğretim okullarının, Ana Okullarının ve kimsesiz çocukların katılımı sağlanmalıdır…
23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramında da bu oyunlar ulusal nitelikte yapılmalıdır.
Karagöz Oyununun tüm karakterleri, kitap ayracı olarak basılmalı ve bu karton figürler çocuklara dağıtılmalıdır.
Böylelikle Karagöz oyununun tüm karakterleri çocuklara tanıtılmış olacaktır.
Bu hususta ülkemizdeki bütün muhtarlıklara, belediye başkanlıklarına ve güzel sanatları kapsayan fakülte ve yüksekokullara iş düşmektedir.
Bu oyunların tip ve karakterlerine eğitimle ilgili bilgiler daha çok yüklenerek, gülmece yolu ile çocuklara daha iyi öğretilecektir.
Çünkü tiyatro okuldur.
Nasıl ki Çanakkale Şehitliklerimizi her Türk gencinin görmesi ve bilmesi gerekir diyorsak; çocukların da Karagöz Oyunlarını bilerek insanlığa yararlı bireyler olmaları gerekmektedir.
Yoksa Yunanistan da Karagöz Sahneleri artırılırken ve de başka ülkeler Karagöz Oyunumuza sahip çıkarken, Karagöz Festivali yapılmayacak da ne yapılacak?
Hoşaf Festivali mi?
Kültür giderse, gün gelir ülke gider!
***
Evet, Karagöz Oyunu Türklerindir.
Unesco tarafından tescillenmiştir.
Oysa bugün Yunanistan ve başka ülkeler Karagözümüze sahip çıkmaya çalışmaktadır.
Peki bu hususta ne yapıyoruz?
Gelecek nesle ne veriyoruz?
Karagöz Oyunları Ulusal Tiyatro Festivali mi?
