PROPAGANDA DEĞİL SİYASAL REKLAM I

n

n

n

n

n Değerli okuyucularım yerel seçimlerin yaklaştığı bu günlerde yerel seçimler için çok önemli bir konuyu ele alacağım. Siyasal reklam. Siyasal partilerimiz tarafından hep son ana bırakılan ancak planlı yapıldığı zaman başarılı olunan siyasal reklam.

n

n Propagandalar siyasi reklamlarda önemli bir rol oynamaktadır. Propaganda, düşünmeyen sürüye hazır görüşler sunar ve bir örgütlü inandırma programıdır. Reklamın ise propagandadan en önemli farkı kurduğu iletişim çift yönlüdür. Propagandada mesaj kaynağı çoğu kez bilinmez ve kitle iletişim araçları ücretsiz kullanılır. Reklamda ise kaynak ortadadır, mesaj farkındalık yaratmak için oluşturulur ve yaydığı her bir mesaj için kullandığı alanı satın almalıdır. Propaganda ve reklamın birleşmesi ile ilk olarak siyasi reklamlar 1950’li yıllarda oluşmaya başlamıştır. 1946 Türkiye seçimlerinde ilk defa çok partili hayat geçilmiş ve de siyasal reklamlara ihtiyaç duyulmuştur. Kısa bir sürede pek sesini duyuramayan Demokrat Parti muhalefet partisi olarak iyi bir koltuk sayısına sahip olmuştur.

n

n 1950 seçimlerinde ‘’yeter söz milletindir! ‘’ sloganı ile büyük bir ilgi uyandırmıştır ve Demokrat Parti iktidara gelmiştir. 1961 Anayasası ile partilere genel seçim öncesi radyo ve propaganda hakkı verilmiştir. Bu dönemdeki seçim furyasında Bülent Ecevit’i görmek isteyen bir yaşlı kadının Karaoğlan nerede sözünün daha sonra gazetecilerin dilinde dolanması ile ‘’Bizim sadık dostumuz Karaoğlan’dır.’’ Değiştirilerek türküler yazılmıştır ve Bülent Ecevit de bu lakabı sevmiştir, halk tarafından benimsenmiştir.

n

n Adalet Partisi seçim 1977’de siyasi pazarlama iletişimi tarihinde ilk profesyonel kampanyaya Cenajans ile anlaşarak başlamıştır. Bu ajans ilk olarak bu parti üyeleri ile daha yakın bir ilişki içerisine girerek herkesi daha iyi tanımış ve de buna göre bir reklam programı geliştirmiştir. Parti ile karşılıklı fikir alışverişi yaparak eksiklikler giderilmiştir. Halkın dikkatini çekmek için duvarlara yazısız boş mor afişler asmışlardır ve daha sonra bu afişlerin üzerine A ve B harfleri asmışlardır. Bu zamanda var olan reklam yasağını da bu yaptıkları faaliyetler ile de yıkmışlardır. Seçimlere kadar her gün Hürriyet Gazetesi’nde kampanyaları yayınlanır ve son yazılarında sadece ülkeyi 4 yıl tek başına yöneterek partiyi değil, ülkenin rejimini tayin edeceğini bildirir. Seçimler sonucunda iktidar yine CHP olur fakat AP de bir önceki seçimlere göre %7,1 artış yaşamıştır. Son olarak da Cenajans’ın kampanyası AP’ye ve Süleyman Demirel’e iktidarı tekrardan kazandırmayı başarmıştır.

n

n 1983 dönemine kadar gazete reklamları ve diğer reklamlar için bir ücret ödenmezken temmuzda yayınlanan konsey kararı ile siyasi partilere gazetelerde paralı ilan yayınlama hakkı tanınır. Bu dönemden sonra artık siyasi pazarlama dönemi tam anlamıyla başlamıştır. Darbe sonrası gerçekleşen ilk seçimde 6 parti adaylığını koymuştur fakat bunlardan 3’ü varlığını sürdürme iznini geçici hükümetten almıştır. Geçici hükümet Kenan Evren’in desteklediği Milli Demokrat Partisi’nin lider olacağı düşünülmektedir fakat daha önceden başkan yardımcılığı yapan ve ekonomi devlet bakanı olan Turgut Özal’ın kurduğu Anavatan Partisi kazanmak için iyi bir tanıtımın gerekliliğinin farkındadır ve de kampanyayı yaptırmak için Manajans’a başvurur. İlk olarak kabul edilmez fakat sonrasında Turgut Özal her şeyi ajansa bırakacağını söyleyince kabul edilir. İlk olarak Özal’ın hitap şekli incelenir konuşma ve vücut dilini düzeltmesi için dersler verilir ve kitaplar okutulur ve de konuşma kasetleri yurdun her bir yerine dağıtılır iyi bir reklam ile MDP’yi oy çokluğu ile geçmiştir ve iktidar olmuştur.

n

n 1983 sonrası süreci gelecek yazımda ele alacağım.

n