Ancak aşağıda gösterilen gelişme birkaç yıl sonra tersine dönerek, okul mevcudu hızla düşmüştür.
1910'lardan sonra Canik Mutasarrıflığı ve Trabzon Vilayetinde bulunan onlarca rüşdiye arasında Bafra Rüşdiyesi'nin öğrenci sayısına bakıldığında, orta halli bir okul olduğu fark edilmektedir.
1911-12 yılında Bafra ile yakın nüfuslara sahip şehirlerdeki rüşdiyelerin öğrenci sayıları önceki yıllara göre neredeyse aynı seviyelerde kalırken, Bafra'daki okulun öğrenci sayısı 74'e gerilemiştir. Bunun sebebi bugün tam olarak izah edilemese de okulun kadro durumu ve eğitiminin gidişatıyla ilgili sorunlar olduğu düşünülebilir.
Taşrada rüşdiyelerin açılması buralardaki mali kaynaklara ve bunların işletilmesine bağlıydı. Okulların inşaat masrafları, öğretmen ve görevlilerin maaşları ile diğer masraflar vilayetlerin maarif idaresi sandıklarından karşılanmaktaydı.
Ancak Osmanlı Devleti'nde eğitime ait tek özel vergi olan maarif hisse-i ianesi toplanmaya başlandıktan sonra rüşdiye ve ibtidaîlerin yayılmasındaki belirleyici rolü, bölgenin zenginliğine paralel olarak yerel halkın yaptığı bağışlar oynadı.
Öteden beri devletin önemli finans kaynakları arasında bulunan bu verginin Canik Sancağı dahilindeki kazalar arasında en çok Bafra'dan toplanıyor olması, Bafra'nın tüm Trabzon Vilayetine eğitim hususunda yaptığı katkıyı işaret etmekteyse de aşağıda görüleceği üzere, kasaba bunun karşılığını tam manasıyla alamamıştır.
Bafra Rüşdiyesi'nin masarif-i müteferrikası okulun açıldığı zamandan itibaren 500 kuruş olarak kabul edilmiş, zamanla bu paranın yetmemesi üzerine 1877'den itibaren 700 kuruşa çıkarılmıştı.
Fakat okula ait bu paranın Trabzon Vilayeti tarafından ya hiç ya da zamanında ödenmemesi yüzünden hep bir rahatsızlık yaşanmıştır 49. Hatta muallim maaşları dahi zamanında ödenmemiş, bundan dolayı Bafra'daki muallimler geçinmekte zorlanmıştır. Okul tarihinde sık sık görülen, hocaların ansızın istifa edip Bafra'dan ayrılmaları meselesi bilhassa bu sebepten ileri gelmiş olmalıdır.
1900 yılında, Bafra kasabası ve köylerinde bulunan bazı ibtidaî okulların binaları yöre halkının topladığı parayla ıslah edilmiş ve bunların hemen hepsi mükemmel bir duruma getirilmişken Bafra Rüşdiyesi içler acısı bir haldeydi.
Birkaç kez yapılan tamirata rağmen okul binası ayakta duramayacak vaziyete gelmişti. Kasabalarındaki en önemli okulun bu haline kayıtsız kalamayan Bafra ahalisi yeni bir rüşdiye binası yapmak üzere işe koyuldu. Yapılan çalışmalarla yeni bina için 80.646,5 kuruşa ihtiyaç olduğu belirlendi.
Bunun yarısı ahalinin kendi arasında topladığı parayla karşılanacakken diğer yarısı da devletten bekleniyordu.
Aslında gelişen ekonomisiyle Bafra bu işin altından kendi başına kalkabilecek durumdaydı, ancak kısa zaman önce kasabaya bir inas mektebi yapılırken gereken 1500 lira gibi yüksek bir meblağ yine Bafra halkından toplanmıştı.
Devam edeceğiz…