n

n

n Kahramanlarına türkü yakan, destan dizen bir toplumdan; kahramanı tarladaki mahsul, kümesteki tavuk, ahırdaki inek, bankadaki nakit ve mal mülke dönüşmüş diye şerh düşelim istedim hicranımıza. Zira yıldönümü Çanakkale…

n

n Şehit olmayıp sağ kalanlarının tamamını Kurtuluş Savaşımızda da komuta kademesinde gördüğümüz Çanakkale komutanları; ne yazık ki bir Anzak kadar ilgi, bir İngiliz kadar şefkat görememektedir. İsimleri bile unutulmuştur.

n

n Mehmetçik mi, dediniz? Aç karnına savaşan ve bu toprakları vatan olarak bırakanları mı sordunuz? Onlar da zaten hiç doğmadı ki. Onlar hiç ölmedi ki. Onlar zaten gariptiler. Garip doğdular, garip öldüler. Garip, garip yatıyorlar; kanıyla canıyla suladıkları vatan toprağında. Adı ha Mehmet ha Memet ne fark ederdi ki, siz yaşıyorsunuz ya! Nesliniz devam ediyor, namusunuz kurtuldu ya!

n

n Nasıl olsa bir gün, Ulubatlı Hasan gibi, Seyit Onbaşı gibi daha birçok kahramanlarını inkar ettiği gibi Çanakkale Savaşını da “Aslında o öyle olmamıştı” ile başlayacak inkar cümleler kurulacak elbette. O gün gelmeden lütfen not edin.

n

n İlk olarak elbette Mustafa Kemal ATATÜRK ile başlıyoruz. Yenilgisi olmayan bir komutanla, taktik ve stratejileri ile savaş literatürüne geçmiş Anafartalar Komutanı; zekâsı, cesaret ve azmi ile Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ni kuran Mustafa Kemal Atatürk! İki ayrı yabancı dilden dile kitap tercüme eden komutan! Fazla söze gerek var mı?

n

n Milli Mücadele’de Batı Cephesi Kumandanı olan İsmet İNÖNÜ, Çanakkale muharebeleri sırasında Osmanlı Genelkurmay Başkanlığı’nda Harekât Daire Başkanı’dır ve Başkomutan Vekili Enver PAŞA’dır. Görevleri nedeniyle her ikisi de cephede değildir.

n

n Balkanlar’dan (Arnavutluk, Kosova, İşkodra, Makedonya) Doğu Cephesi’ne, Filistin Cephesi’nden Kafkaslar’a kadar birçok cephede savaşmış bir komutan, Mareşal Fevzi Çakmak! Çanakkale’de 5. Kolordu Komutanı olarak görev almış, galip gelmiş bir komutan. 1914’te Mirliva ( Tümgeneral)1918’de Korgeneral. Osmanlının 1918’deki Genelkurmay Başkanı, 1920’de Harbiye Nazırı, 1921’de Orgeneral, Büyük Taarruz ’un ertesi günü 1922’de Mareşal olan ve 31 Ağustos 1922’den 12 Ocak 1944’e kadar Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk ve en uzun süre görev yapan Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi ÇAKMAK!

n

n Cumhuriyetimizin 4. Cumhurbaşkanı Orgeneral Cemal GÜRSEL. Harpokulu’nda öğrenci iken Çanakkale’ye gider. Anafartalar ve Seddülbahir cephelerinde yedek subay olarak kahramanca savaşır, komuta eder. Malumunuzdur 1. Dünya Savaşı başladığında Harpokulu’nda okuyan 1. ve 2. sınıf öğrencileri mezun edilmiştir. 1. Sınıflar zabit vekili (Asteğmen), 2. sınıflar mülazım-ı sani (Teğmen) olarak kıtalara gönderilmişlerdir. Bu arada Gürsel Paşa Çanakkale sonrası Sina’da İngilizlere esir düşer ve 1 yıllık esaretten sonra serbest bırakılır.

n

n Kazım KARABEKİR Çanakkale’de 5. Kolordu’ya bağlı 14. Tümen Komutanlığı yapar. Seddülbahir Kerevizdere’de Fransızlara karşı 3 ay savaşır, başarılarından dolayı albaylığa yükseltilir. Kurtuluş Savaşımızda Doğu Cephesi Komutanı olan Kazım Karabekir Paşa!

n

n Ali Fuat CEBESOY Çanakkale’de taarruzların artık siper savaşlarına dönüştüğü dönemde Bolayır’a geldi. Burada 14. Kolordu kuruluşuna girdi. Seddülbahir’deki muharebelerin son safhasına katılmış ve Gümüş İmtiyaz Madalyası ile ödüllendirilmiştir. Kanal Harekâtı ve Çanakkale’deki başarılarından dolayı albaylığa yükseltilmiştir. Sakarya kendi adıyla anılan ve müzesi olan da küçük bir kasaba var. Pamukova ile Geyve arasında. Bu arada Balkan Savaşları’nda Yanya Kalesi savunmasında ağır yaralanarak esir düşmüştür ve 8 ay esaretin ardından 1913’te dönmüştü.

n

n Orgeneral Zeki DOĞAN, Harpokulu öğrencisi iken (2. sınıfta) 1914 yılında süvari asteğmeni rütbesiyle kıtaya çıkarılır Çanakkale Savaşları’na katılır.1944 yılında İlk Hava Kuvvetleri Komutanımızdır.

n

n Orgeneral Salih OMURTAK Çanakkale’de Seddülbahir cephesinde savaşır. 1946-1949 yılları arasındaki Genelkurmay Başkanımızdır.

n

n Büyük Taarruz’da 2. Ordu Komutanı olarak görev yapan Orgeneral Yakup Şevki SUBAŞI, Çanakkale’de Kurmay albay rütbesiyle Kuzey Grup Sağ Kanat Bölge Komutanı ve 31 Ağustos 1915’ten sonra da 19. Tümen Komutanlığı’na atanır. Orgeneral Fahrettin ALTAY, Çanakkale Savaşı’na Kurmay Yb. Rütbesiyle katıldı. 1915 de Albay oldu. Kahramanlıkları özellikle de süvari olarak efsaneleşen bir kahramandır. Orgeneral Nuri YAMUT, Çanakkale Savaşı’nda Zığındere muharebelerine katılmış üstün cesaret göstermiş bir komutandır. Seddülbahir’de, Sargıyeri şehitliğinin ilerisinde bulunan anıt Nuri Yamut Anıtı olarak anılır. Orgeneral Tekin ARIBURUN, Orgeneral İzzettin ÇALIŞLAR, Korgeneral Kazım İNANÇ, Efsaneleşen 57. Alayımızın Komutanı YB. Hüseyin AVNİ Bey, Çanakkale’de Tümen Kurmay Başkanları Büyük Taarruz’da Kolordu Komutanı olarak da görev yapan Korgeneral Şükrü Naili GÖKBERG ve Korgeneral Kemalettin Sami Bey, Kurmay YB. rütbesiyle 14. Tümen Kurmay Başkanı Saffet ARIKAN, Yzb. rütbesiyle 13. Tümen Kur. Başkanı Korgeneral Naci TINAZ, albay rütbesiyle Güney Grup Kurmay Başkanı Korgeneral Nihat ANILMIŞ, Tümgeneral Cafer Tayyar EĞİLMEZ, Tümgeneral Selahattin ADİL, Albay Arif AYICI, Şehit albay Nazım Bey ve Kurmay Albay Tevfik BIYIKLIOĞLU ki daha sonraları Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ve Türk TARİH Kurumu Başkanlığı yapmıştır.

n

n Ruhları şad mekânları cennet olsun.

n

n Sağlıcakla kalın.

n