Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan geçen hafta Genel Sağlık Sigortası (GSS) ile sağlık hizmetlerinin finansmanında devrim yapıldığını açıkladı.
Ancak uygulamaya baktığımızda GSS’nin bırakın sağlıkta devrim yapmayı, milyonlarca insanın sağlık hizmetinden yoksun kalmasına yol açtı.
Nedeni de ya haberi olmadan kendi adlarına çıkarılan primden ya da gelir testi yaptırdığı halde prim borcunu ödeyememekten ötürü milyonlarca yurttaş GSS borçlusu oldu.
Hastanelere başvuran yurttaşlar, burada borçlarından ötürü sağlık hizmeti alamayınca adeta şok geçiriyor.
Hastaneye gittiğinde ‘’Borcunuz var, önce onu ödeyin sonra sağlık hizmeti alırsınız’’ denildiğinde, prim borcu olduğunu öğrenen yurttaş ne yapacağını bilemiyor.
Yani ‘’sağlıkta devrim’’ sloganı ile uygulamaya konulan GSS 3 yılda amacına ulaşamadığı gibi, milyonlarca yurttaşı borçlu hale getirdi, sağlık hizmetinden yoksun bıraktı.
Halen 5.3 milyon kişinin GSS kapsamında Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) 10 milyar lira borcu var.
5 milyon 300 bin yurttaştan 3 milyon 500 bininin GSS borcundan haberi bile yok.
Yani gelir testine girmemişler, haberi olmadan adlarına çıkarılan prim borcu birikmiş.
12 Eylül 2014’te yürürlüğe giren torba yasa kapsamında GSS borcu olanlar, borçlarını yaptıracakları gelir testi ile yeniden yapılandırabiliyor, ya da borçları siliniyor.
Son 4.5 ayda borcunu öğrenen 153 bin kişi Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı’na başvurarak gelir testi yaptırdı
Ancak GSS prim borcu bulunan yurttaşlar, tebligat gönderilmediğinden hala bu borçtan haberdar değil.
Kendisine tebligat gönderilmeyen yurttaşlar, borcunu bilmediğinden gelir testi yaptıramıyor.
Borcunu ancak hastanelerde sağlık hizmetinden yararlanamadığında öğrenebiliyor.
Torba yasa ile GSS prim borçlarının yapılandırılması için başvuru süresi 31 Mart’ta bitiyor.
Borcu olanlar bu tarihe kadar gelir tespiti yaptırıp borçlarını taksitlendirmezlerse, borçlarına yüzde 10 oranında faiz uygulanacak.
sgk.gov.tr adresinden ‘’GSS prim borçlarınızı yapılandırıyoruz’’u tıklayıp çıkan sayfanın en altındaki ‘’Genel Sağlık Sigortası tescil ve borç durumunuzu öğrenmek için tıklayın’’ a basıp kimlik bilgileri girilerek prim borcu öğrenebiliyor.
Gelir testi yaptıranların aylık geliri 378 liranın altında çıkarsa veya 4 kişilik bir ailenin aylık toplam geliri 1512 liranın altında ise bu kişiler sigorta primi ödemeyecek, tüm borçları silinecek.
Bu kişilerin sağlık primini devlet ödeyecek.
Gelir testi sonucunda çıkan borçlar 6,9,12 veya 18 eşit taksitte ödenebiliyor. Taksitler aylık yerine iki ayda bir ödenecek.
İlk taksitin 30 Nisan 2015’e dek ödenmesi gerekiyor. Borcunu bir defada ödeyene faiz işletilmiyor.
Bakanlar Kurulu’nun gelir tespiti yaptırılması için son tarih olan 31 Mart 2015’i 6 ay uzatma yetkisi var.
Hiçbir sosyal güvencesi olmayanlar, Yeşil Kart sahipleri, kısmi süreli çalışanlar, 25 yaşını doldurmuş üniversite öğrencileri, zorunlu sigortası sona erenlerin gelir tespiti yaptırması gerekiyor.
Gelir testi, ilçelerde Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı’na başvurarak yaptırılabiliyor.
GSS prim borcu olanlar 31 Mart’a dek başvuru yapmaları gerekiyor.
Aslında her ne olursa olsun sağlık hizmeti her yurttaşın en temel hakkı.
Bu hakkı çeşitli uygulamalarla vatandaştan esirgemek sosyal devlet ilkesine aykırı.