'Patent' sözcüğü, Latince "açık bırakmak" anlamına gelen 'pateden' kelimesinden türetilmiştir. 'Bir ürünü kamu denetimi için kullanılabilir ve açık hale getirmek' anlamındadır. İnsan çabasıyla ortaya çıkarılan icat veya buluşların sahibine söz konusu ürünü üretme, kullanma, satma ve pazarlama hakkı veren ve bu hakkı elinde bulundurmasını sağlayan belgeye 'patent' adı verilir. Buluşu tasdik eden, buluş sahibine imtiyazlar sağlayan resmî belgelerdir. Sınaî mülkiyet haklarından biri de patent belgeleridir. Bir problemin çözümü için yeni teknikler, metotlar veya ürünler geliştirilmesine 'buluş' denir. Patent, buluşların yasal olarak belgelendirilmesi süreçleridir.
Patentin Amacı Nedir?
Buluş faaliyetlerini özendirmek, sanayide ilerleme sağlamak için gerçekleştirilen buluşlar, patentlerle korunur. Patent için geliştirilen yasalar ve sistemlerin amacı; buluş yapmayı teşvik etmek, yenilikçi ve girişimci kişilere destek vermek, fikri faaliyetlerin gelişmesini sağlamaktır. Ayrıca, bu ürün ve fikirlerin her türlü hakkının buluşu yapan kişinin lehine korunması da amaçlanmaktadır.
Bunun yanında buluşlarla ilgili teknik verilerin ve çözümlerin sanayi sistemlerinde de uygulanmasını sağlamak da patentlerin amaçları arasındadır. Bu şekilde sosyal, ekonomik ve teknik gelişme sağlanması amaçlanır.
Patentle Hangi Haklar Kazanılır?
- Herhangi bir ürünün patenti alındığında, patent sahibi o ürünle ilgili her türlü hakka sahip olur.
- Patenti alınan ürünü bulan kişi, ürünün başkaları tarafından kullanılmasını, üretilmesini ve satılmasını engelleyebilir.
- Patentli ürünün üretimini ve kullanımını herhangi birine lisans aracılığı ile devredebilir.
- Patentli ürünü kullandırdığı veya haklarını devrettiği kişiden imtiyaz hakkı ve bazı karşılıklar alır.
- Ürününü yetkisiz ve izinsiz kullanan kişi veya kurumlar hakkında hukuki yollara başvurabilir.
En çok patent başvurusunda bulunulan alanlar ise
- Dijital haberleşme
- Bilgisayar teknolojileri
- Elektrikli aparatlar, aletler ve enerji
- Medikal teknolojiler
- Ulaştırma
Dünyada en çok patent başvurusunda bulunan 10 ülke ise;
- ABD
- Çin
- Japonya
- Almanya
- Güney Kore
- Fransa
- İngiltere
- İsviçre
- İsveç ve Hollanda
Dünya gelir dağılımından daha fazla pay sahibi olmak için bol bol patentli ürünler üretmek ve söz konusu ürünleri ticarileştirmemiz gerekiyor.