Seçimlere sayılı günler kala Samsun'da adaylardan en çok duyduğumuz vaatler hangisi derseniz, "otopark sorununu bitireceğim" ve "parkomatı kaldıracağım" herhalde ilk iki sırayı alır.
Kulağa hoş gelse de aslında kendi içinde çelişkili vaatler bunlar.
Otopark sorununu çözeceğini söyleyen tüm başkan adayları, kentin merkezine yeni otoparklar yapacaklarını söylüyor.
Peki parkomat kalkınca cadde kenarlarında bedava park yeri bulanlar, sabahtan akşama kadar araçlarını aynı yerde tutmayacak mı? Hal böyle olunca sonradan gelenler için otopark bulmak daha da zorlaşmayacak mı?
***
Parkomat, ne işe yarar? Milleti soymaya mı?
Hayır tabii ki... Maksat, kentlerin merkezindeki caddelerde park yerlerinin aynı kişilerce saatlerce işgal edilmesini engellemektir aslında...
Bir başka deyişle, ücretli cadde otoparkları, aynı park yerini mümkün olduğu kadar fazla kimsenin kullanmasını sağlamayı amaçlar. Bunun için, kısa süreli kullanımlar ya ücretsiz, ya da düşük ücretli olur. Uzun kaldıkça fiyat katlamalı artar ki caydırıcı olsun.
***
Samsun'da parkomatın tepki görmesinin nedeni, yanlış uygulanmasından kaynaklanıyor. Bu konuda yapılan üç hatayı listelersek:
Bir: Fiyat politikası yanlış... İlk on beş dakika ücretsiz olsa, bir saate kadar makul bir ücret alınsa, sonraki saatlerde caydırıcı biçimde fiyat artsa, vatandaşın şikayeti azalacağı gibi otopark sorunun çözümüne önemli katkı sağlanır.
İki: Yer seçimi yanlış... Çağdaş parkomat uygulamalarında "parası neyse versek de park edecek bir yer bulsak" diyen sürücüler hedeflenir. Bunun için herkesçe bilinen, navigasyon programlarına işlenmiş ücretli cadde otopark yerleri belirlenir. Oysa Samsun'daki uygulamada bir caddenin, hatta bir alanın tamamındaki cadde otoparkları ücretli hale getirildi. Yani vatandaşa "buraya arabanla geldiysen otopark parası vermeye mecbursun" demeye getirildi.
Üç: Parkomatın özelleştirilmesi yanlış... Belki Büyükşehir Belediyesi, bu sayede bir kuruş yatırım yapmadan belli bir gelir elde etmenin kolay yolunu bulmuş oldu. Ancak vatandaşlar, parkomattan elde edilen gelir ile özel şirketlere para pompalandığını vehmettiği için bu uygulamayı kabullenemedi.
***
Yeni seçilecek başkan her kim olursa olsun, vatandaşa verdiği söz gereği parkomat uygulamasını kaldırmak isteyecektir. Ancak önceden süregelen sözleşmelerin süreleri devam ettiği için bundan hemen vazgeçmek pek mümkün gibi görünmüyor. İhtimal ki sözleşmenin bitmesi beklenmek zorunda kalınacak.
Tabii parkomattan elde edilen kolay gelirden tümüyle vazgeçmek istenir mi, o da ayrı konu...
***
Öte yandan kent merkezine yeni otoparklar yapmak, çağdaş ulaşım teknikleri açısından doğru bir karar değil...
Her yeni otopark, kentin dış mahallelerinde oturan vatandaşı kendi özel aracıyla merkeze davet etmek gibidir. Yani, merkezdeki her yeni otopark, trafik yoğunluğunu arttırır. Üstelik otopark meselesini çözeceğine daha da alevlendirir.
Nitekim, rahmetli Muzaffer Önder döneminde Cumhuriyet Meydanına yeraltı otoparkı yapıldıktan sonra yetmedi, son dönemde Tekel binalarının altına üç katlı devasa yeraltı otoparkı inşa edildi. Etrafta irili ufaklı başka otopark alanları da açıldı. Caddeler paralı otoparklarla donandı.
Ama neticede yeni otoparklar yapılması için arayış içine girilmesine mecbur kalındı.
Tam bir kısır döngü, sizin anlayacağınız...
***
Sahi başkanların yapmayı vaad ettikleri otoparklar bedava mı olacak? Hiç sanmıyorum... E o vakit parkomatın günahı ne arkadaş?
***
Samsun'da otopark sorununu çözmek için ilk yapılması gereken iş, toplu taşımanın verimliliğini arttırmaktır.
Eğer Samsunlular, evlerinden çıktıklarında gidecekleri yere hızlı, konforlu ve ekonomik toplu taşıma hizmeti alabilseler neden özel araçlarıyla trafiğe çıksınlar?
Şu anda bizim toplu taşıma sistemimiz, son derece yavaş, yorucu ve hakikaten pahalı... Aktarma sistemi verimsiz...
***
Samsun'da otopark sorunun büyümesinin sebeplerinden birisi de ilçelerdeki vatandaşların merkeze ulaşmalarındaki düzensizlikler...
Elbette Cumhuriyet Meydanı ve çevresine, ya da Atakum'da Türkiş'e ilçelerden gelen dolmuşların sokulması doğru değil...
Ancak Samsun'un ilçelerinden merkeze gelmek isteyen vatandaşların hızlı, konforlu ve ekonomik kent içi toplu taşıma sistemine dahil olabilecekleri ilçe terminalleri yok. Böyle olunca da yolda izde sefil olmak istemeyen vatandaş kendi özel aracıyla merkeze geliyor, sonra da otopark meselesi büyüyor.
***
Uzun lafın kısası... Samsun'da toplu taşıma sistemini düzeltirseniz ve otopark kapasitesini verimli kullanırsanız, hem trafik sorununu azaltırsınız hem de kent merkezinde yeni araç park yerleri üretmek için büyük paralar harcamaktan kısmen kurtulmuş olursunuz...
