Samsun hepimizin ortak sevdası. Bu şehri daha ileri götürmek için önümüzde önemli bir fırsat var; yerel seçimler. Şimdiden aday çok, projelerin bini bir para. Herşey Samsun için!
Biz de bir akademisyen ve bu şehrin sevdalısı olarak mevcut problemler ve bunların çözümü için öneri getirmek durumundayız. Bugün ilk olarak 'Samsun Semt Pazarları'ndan bahsetmek istiyorum.
Semt pazarları haftanın belli günlerinde belli semtlerde kurulmakta, çok az yerde kapalı pazar yeri bulunmaktadır. Kapalı olanlar da dahil, açık alanlarda cadde ve sokaklara kurulan pazarlar sorunlar yumağı, pazarcıların durumu ise daha da vahim.
Maalesef bugüne kadar (elbette bazı istisnalar olmakla birlikte) hiçbir belediye başkanından bu pazarların daha iyi şartlarda kurulması ve hizmet vermesi yönünde bir gayretini görmedik.
Bir hafta boyunca yağmurda çamurda ektikleri, biçtikleri, hasat ettikleri mahsulleri en taze ve en ucuz şekilde semt pazarlarında şehirli tüketici ile buluşturan çiftçilerimiz en üst düzeyde desteği hak ettikleri halde maalesef böyle olmamaktadır.
Diyorum ki; semt pazarları Samsun şehri için çok önemli. Neden mi?
-Gerek Çarşamba gerek Bafra ovalarında çok sayıda çiftçi semt pazarları için üretim yapmakta, bizzat kendileri mahsullerini belli günlerde ailece bu pazarlara getirip satmakta, bu yolla çok ciddi miktarda sıcak paranın il içinde (Samsun'da) kalmasına vesile olmaktadır.
-Çiftçilerimiz sayesinde şehrin ovalar yönünde yakın çevresindeki köyler nüfuslarını muhafaza etmekte, kırdan kente göç diğer taraflara göre daha yavaş cereyan etmektedir.
-Köylü köyünde kalırken, köylülükten de çiftçiliğe geçmektedir. Bu vesileyle yerel üretimi ulusal düzeye çıkaran, ya da Hallerde komisyonculuk yaparak tüccar çiftçi olanlar vardır.
Beklentimiz ne? Pazarlar adam gibi denetlensin, bir düzen olsun, intizam olsun. Zırt pırt yer değiştirmesin, kolay ulaşılır olsun, pazarcıyı rahat satış yapacak onu mutlu edecek bir ortam olsun, hak hukuk gözetilsin. Tuvaleti, suyu, mescidi (seyyar da olsa o gün için) hizmet versin. Pazarcılık teşvik edilsin. Halden alıp satanlara göre (bu durumda başka illerin mahsulleri satıldığı için para da başka illere gitmiş oluyor) yerli, yani Samsunlu olup, kendi üretip kendi satanlar korunup kollansın.
Lütfen pazarları bir gezip görün. Zabıta fiş kesip gidiyor, denetim yok. Burada gıda denetiminden bahsetmiyorum, o ayrı bir konu. Pazarın düzeninden, intizamından bahsediyorum. Yürüyecek yol yok, vatandaşın pazar arabaları, dikilip yol ortasında hasret gidermeleri zaten problem. Buna bir de pazarcıların tezgah önü işgalleri, hijyene dikkat etmemeleri, argo konuşmaları, gereksiz bağırtı çağırtıları eklendiğinde pazarlar itici oluyor. İşte burada denetim şart; fakat nerde öyle belediye, nerde o bilinçte zabıta?
Bayanların hafta içi mesaileri, hafta sonu diğer işleri, çekirdek aileye geçiş ile birlikte çocukları bırakacak kimse olmayışı, otopark problemleri nedeniyle pazar yerine ulaşma güçlüğü, erkeklerin zaten pazara gitme konusunda isteksizlikleri ve daha birçok sebep halkımızı artık büyük ölçüde zaten pazara gitmekten alıkoyuyor. Bütün bu durumlarda alternatif istesek de istemesek de ulusal ve uluslararası marketler oluyor.
Sonuç; çok önemli miktarda paranın il dışına çıkmasını istemiyorsak semt pazarlarına önem verelim, onları yaygınlaştıralım. Halkımız taze ve ucuz sebze-meyveyi semt pazarlarından ve özellikle yerli üreticiden alırsa il ekonomisi için çok önemli miktarda para yine il içinde kalır. Çiftçimiz pazardan elde ettiği geliri yine Samsun'da harcayacağından bu da yerel ekonomiye ayrı bir can simidi olur.
Bütün bunlar için semt pazarlarını çekici hale getirelim, sorunlarını giderelim, erişimlerini kolaylaştıralım. Halkımız rahat alışveriş yapsın, ulusal marketler yerine yerel pazarları tercih etsin, bari bu yolla paramız il dışına çıkmasın. İlde kalan para yeni yatırımların önünü açsın, çiftçilerimiz ekim alanlarını genişletsin, sattıkça üretimlerini arttırsın. Kazandıkça mutlu olsun, fındık dikip şehre kaçmasın. Samsun'un geliri artsın, Samsun kalkınsın.
Bu bilinçte belediye başkanları görmek istiyoruz. Çok bir şey mi istiyoruz?
_________________________
Ayrıntılı bilgi için bkz.: http://kultur.samsun.bel.tr/samsem2006/doc/030.pdf
