n Sibirya’nın Gücü, Doğu Sibirya’da İrkutsk ve Yakutistan bölgelerindeki rezervleri birbirine bağlayan 4.000 km’lik doğalgaz boru hattının ismi.
n
n 20-21 Mayıs tarihlerinde Rusya Devlet Başkanı Putin’in Çin’e yaptığı resmi ziyaretle gündeme geldi. Asya’da İşbirliği ve Güven Artırıcı Önlemler Konferansı (AİGK/CICA) 4. Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’ne katılan PUTİN, Çin’le imzaladığı anlaşmalarla dünya gündemine oturdu.
n
n İki ülke arasında enerjiden havacılık sektörüne, otomobil üreticiliğinden bankacılığa, inşaattan turizme 30’a yakın alanda onlarca milyar dolarlık toplamda 51 anlaşma imzalandı.
n
n Ukrayna ve Kırım’da yaşanan olaylar sonrası Amerika ve Batı ile olan ilişkilerinin kırılgan bir yapıya dönüşmesi üzerine, Rusya Mavi Okyanusunu Asya olarak belirledi. Yapılan anlaşmaların mevcut dengeleri nasıl etkileyeceği ise ayrı bir konu.
n
n Yapılan anlaşmalardan enerji faslına odaklanacak olursak; Rusya 2018 yılından başlamak üzere 30 yıl boyunca 400 milyar dolarlık doğalgazı Çin’e ihraç edecek. 2013 Yılında Rusya’nın Avrupa Birliği ülkelerine sattığı 133 milyar metreküplük toplam doğalgaz miktarı dikkate alındığında Çin’le yapılan anlaşma yaklaşık yüzde otuzluk bir orana denk geliyor. Anlaşılacağı üzere risk ve pazar çeşitlendirilmesi açısından Rusya ciddi bir hamle yapmış oldu.
n
n Anlaşma çerçevesinde Batı Sibirya gazını Novosibirsk üzerinden Moğolistan’ın batısındaki Rusya-Çin sınırına taşıyacak 2.600 km’lik “Altay” hattının inşası da planlar arasında. Ancak anlaşmaya göre gazın büyük kısmı “Altay” hattından ziyade “Sibirya’nın Gücü” üzerinden Çin’in hava kirliliğinin en yoğun olduğu doğu ve kuzeydoğu bölgelerine taşınacak. Çin, hava kirliliğine yol açan kömürün enerjideki payının yüzde 80’lere vardığı bu yerleşim yerlerinde gaz kullanımının yaygınlaştırılmasını amaçlıyor.
n
n İki ülke arasında fiyat kaynaklı uzun süren görüşmelerin sonucunda Çin bin metreküplük Rus doğalgazına yaklaşık olarak 350 dolar ödeyecek. Avrupa ülkelerinin 2013 yılında bin metreküplük Rus doğalgazına ortalama 370 dolar ödediği dikkate alındığında Çin’in anlaşmadan kârlı çıktığı görülmektedir. Yeni inşa edilecek boru hatları, Doğu ve Batı Sibirya bölgelerinin altyapısına yapılacak yeni yatırımlar konusunda ortak projelere Rusya 55 milyar dolar, Çin de en az 20 milyar dolar kaynak aktaracak. Yapılacak olan çalışmalar öncesi Çin’in Rusya’ya 20-25 milyar dolarlık avans vermesi söz konusu.
n
n Doğu ve Batı Sibirya rezervlerine bağlantıların yapılmasıyla birlikte özellikle Yamal bölgesi ve Vladivostok gibi liman şehirlerinden Rusya’nın sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ihracatını artırabileceği uzmanlar tarafından belirtilirken; LNG ihracatı konusunda Gazprom’un tekelini kırabilmek için Rosneft ve Novatek’e de lisans verildiği belirtiliyor.
n
n Enerji gelirlerini artırabilmek, yeni pazarlara ulaşmak çabasındaki Rusya’nın toplam ihracatının yüzde 67’sini petrol ve doğalgaz gelirlerinden sağladığı dikkate alındığında; üzerinde durulması ve takip edilmesi gereken bir anlaşma olarak öne çıkıyor.
n
n Tam da bu noktada ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden’in 52 yıl aradan sonra Kıbrıs’a yaptığı ziyaret, ayrı bir anlam kazanıyor. Zira Kıbrıs’ın kıta sahanlığında bulunan enerji kaynakları, adanın birleştirilmesi ve bu enerji kaynaklarının Türkiye üzerinden Avrupa ya taşınması adına itici bir güç olduğu görüşü küresel çevrelerce dile getiriliyor. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’nin de adayı bu yaz ziyaret edeceğini açıklaması…
n
n AA muhabirine açıklama yapan Trusted Sources Gelişmekte olan Piyasalar Enerji Araştırmaları Direktörü Stephen O’Sullivan “Doğu Akdeniz’deki doğalgazın Avrupa piyasasına ulaştırılması için Türkiye’nin öne çıktığını, İsrail, Lübnan, Kıbrıs… hepsinin Doğu Akdeniz’de zengin doğalgaz kaynakları olduğunu, ticari olarak bu kaynakların kullanıma sokulmasının son derece mantıklı göründüğünü” söylüyor.
n
n Evet değerli okurlar, Rusya’nın enerjide Çin hamlesine, Avrupa Kıbrıs hamlesiyle cevap vermek istiyor.
n
n Peki biz ne yapacağız?...
n
n Sağlıcakla
n
n Kadir GÜRKAN
n
n Kaynakça:
n
n USAK,Kerim HAS, Putin’in Çin Ziyareti: Stratejik Ortaklıkta Yeni Halkalar , http://www.usak.org.tr/kose_yazilari_det.php?id=2311&cat=326#.U5RTDGlrNdg
n
n AB Haber, Rusya’nın doğalgaz kartının Avrupa’ya etkisi sınırlı, http://www.abhaber.com/rusyanin-dogalgaz-kartinin-avrupaya-etkisi-sinirli/
n
n BBC Türkçe , “ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden’ın Kıbrıs ziyaretinden beklentiler”, http://www.bbc.co.uk/turkce/haberler/2014/05/140521_biden_kibris.shtml
n
