Yerel seçimler bitti. İtirazlar nedeniyle mazbatasını alamayan başkanlar olsa da birçok belediye reisi makamına oturdu, tebrikleri kabul etmeye başladı.
Tabii göreve seçilen başkanların ilk baktıkları muhasebe defterleri oluyor. Kasada para bulmayı bekleyen başkan var mıdır bilmiyorum, ama eminim birçoğu karşılaşacakları makul borç miktarlarına razı gelmeye hazırdı.
Muhtemelen bir çoğu hayal kırıklığına uğramıştır!
***
Belediyecilik kolay iş değil... Kaynaklar kısıtlı, beklentiler ise sınırsız!
Vatandaş, belediyelerin sadece çöp toplamasından, yol açmasından, altyapı ya da otopark filan yapmasından tatmin olmuyor.
Reisin düğün, cenaze, şenlik gezmesi de yeterli bulunmuyor.
İstenen o ki hizmet doğrudan vatandaşın kendisine özel gelsin. Oğlu işe alınsın, kışın kömürü getirilsin, ramazan paketi dağıtılırken unutulmasın, belediyenin iş makinelerinden ücret alınmasın, toplu taşımada pasosu olsun...
Belediyeleri halka hizmet eden kurumlar yerine kişiye özel menfaat dağıtan yerler olarak gören kültür, başkanları özellikle seçim senelerinde fazlasıyla yoruyor!
***
Öyle veya böyle borç sarmalına kapılan belediyelerin kanını emen en büyük sülük, hiç şüphesiz faiz!
Öyle ki belediye bütçelerinin en büyük gider kalemlerinden birisi faiz ödemeleri haline geldi...
Faizden kasıt sadece bankalara yapılan ödemeler değil üstelik... Belediyelerin piyasaya olan ödemelerindeki gecikmeler nedeniyle müteahhitler ve esnaflar, teklif fiyatlarının üzerine mutlaka gecikmeden kaynaklanan gizli bir zam ekliyorlar.
Bir başka deyişle belediyeler, ödemelerin gecikmesi nedeniyle piyasa fiyatlarının çok üzerinde maliyetlere katlanmak zorunda kalıyor.
***
Yeni başkanları bekleyen bir diğer tehlike ise çevresini saranların uçuk projeleri!
Bazısı ideolojik sebeplerle, bazısı iyi niyetle, eh bir kısmı da tamamen duygusal...
Bu tür projeler, hiçbir fizibiliteye dayanmadığı için çoğunlukla külliyen zarardır! Nasrettin Hocanın dikenli tellere takılacak koyun postlarından yün toplaması hikayesi misali...Sayın başkanların bu tür fıkra gibi projelere gülüp geçmesi gerek!
***
Bir diğer risk de yeni başkanlarımızın bir an önce verdikleri sözleri yerine getirme heyecanı ile hata yapmaları ihtimali...
Başkanlar, "Eğer yanlış bir şey yaparsam kurumun tecrübeli memurları beni uyarır" diye düşünmesin. Zira ülkemizdeki belediyelerde "itiraz kültürü" yoktur. Sistem, "biat et, rahat et" mantığı üzerine kuruludur. "Neme lazımcı" anlayış nedeniyle hiç kimse başkana ya da yakın ekibine "yanlış düşünüyorsunuz" demez.
Bu sebeple yeni başkanların iş yapma heyecanıyla bile olsa sonuçlarından emin olmadıkları yatırımlara başlamamalarında büyük fayda var!
***
Belediyelerin mali sorunlarını hafifletmeleri için ilk yapılması gereken, kara deliklerin tespiti olmalı...
Zarar eden işletmeler tespit edilmeli ve yol açtıkları yüklerden kurtulmaya öncelik verilmeli...
Piyasaya ihale edilen hizmetlerden hangilerinin belediyelerin kendi personeli ve makine parkı ile yapılabileceği araştırılmalı... İyi bir çalışma yapıldığında harekete geçirilecek atıl kapasitelerin ne kadar büyük kaynak yaratacağını görseniz şaşırırsınız!
***
Tasarruf... Elbette gerekli ama sahte bir tasarruf değil!
Daire başkanının, müdürün makam arabasına dokunmayıp zabıtanın, atölyenin, iş makinesinin yakıt giderini hesaplarsanız kendinizi kandırırsınız...
***
Uzak kalınması gereken bir hastalık da popülizm...
Otobüs, tramvay bedava olursa... Suya, toplu taşımaya filan gerektiğinde zam yapılmazsa... Düğün salonu, belediyenin kafeteryası filan adamını bulana ücretsiz verilirse...
İşçinin maaşını, iş makinesinin yakıtını tramvayın elektriğini öderken zaafa düşüverilir!
***
Başarılı belediye başkanı olmanın sırrı, belediye bütçesini denkleştirmekten geçer... Bunun yolu sadece kara delikleri kapatıp tutumlu hareket etmek değil elbette...
Doğru planlama, işin ilk adımı...
Doğru imar planlaması... Doğru ulaşım planlaması... Doğru kaynak ve yatırım planlaması...
Bunları yapan başkan, önce çarkları döndürür, üç yıla kalmadan da ekonomik olarak düze çıkar...
Uzun yıllar belediye başkanı kalabilen tüm isimlerin ortak noktası, belediye hizmetlerini aksatmadan nakit döngüsünü sağlamalarıdır!
