Kurban dini bir ibadet. Ekonomik gücü yeterli olanlar Allah'ın rızasını kazanmak için şartları uyan hayvanları kurban ediyorlar. Kurbanın etinden yoksullara, eşe-dosta bedelsiz ikram ediyorlar. İlgili vakıflar ve STK'lar aracılığıyla yurtiçinde ve yurtdışında yoksullara kurban eti ulaştırıyorlar. Akrabalar, arkadaşlar uzaktan, yakından gelip birbirleriyle buluşuyorlar, bayramlaşıyorlar ve hasret gideriyorlar. Kabristanlar ziyaret ediliyor, rahmetli olanlar için dualar yapılıyor. Tanımadığınız çocuklar bayram şekeri almak için zilinize basıyor. Sosyal, kültürel ve ekonomik hareketlilik oluyor.
Kurbanın kendine has bir ekonomisi oluşuyor. Besiciler kurban için hayvan yetiştiriyorlar. Özellikle tekstil, ev eşyası ve turizm sektörlerinde çalışan firmalar kampanyalar düzenliyorlar. Ulaşım sektöründe yollar tıklım tıklım doluyor. Rent a car firmalarının ellerinde kiralanacak araç kalmıyor.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği Başkanı 2019 yılında 900 bini büyükbaş, 2 milyon 700 bini küçükbaş olmak üzere 3 milyon 600 bin hayvanın kurban edileceğini; canlı hayvan ağırlığının kilogram fiyatının büyükbaşta yaklaşık 22 TL, küçükbaşta yaklaşık 24 TL olacağını açıklamıştı.
Hayvan başına canlı ortalama ağırlığın büyükbaşta 400 kg, küçükbaşta 40 kg olduğu kabul edilirse, yaklaşık 11 milyar TL'lik alış-veriş yapılmış oluyor.
Bu hesaplama şöyle yapılabilir;
Büyükbaş için; 900.000x400x22 = 7.920.000.000 TL.
Küçükbaş için; 2.700.000x40x24 = 2.592.000.000 TL.
Büyükbaş ve küçükbaş için yapılan harcamalar toplamı,
7.920.000.000+2.592.000.000 = 10.512.000.000 TL.
TÜİK verilerine göre Türkiye'de yaklaşık 22 milyon hane bulunuyor. 83 milyon toplam nüfus 22 milyon haneye pay edildiğinde hane başına ortalama 3,8 kişi düşüyor. Bayram dolayısıyla hane başına ortalama 500 TL giyim harcaması yapıldığı kabul edilirse, toplam 11 milyar TL de giyim harcaması yapılmış oluyor.
22.000.000x500 = 11.000.000.000 TL.
Kurbanlıklar için yapılan harcamaya denk giyim harcaması yapılmış oluyor.
Ulaştırma, turizm ve ev eşyası sektörlerinde de 11'er milyar TL harcama yapıldığı kabul edilirse, beş sektörde toplam 55 milyar TL harcama yapılmış oluyor. Anılan beş sektörün dışında kalan diğer sektörlerde toplam 22 milyar TL harcama yapıldığı kabul edilirse, bayram dolayısıyla toplam 77 milyar TL harcama yapılmış oluyor.
Türkiye'nin 2018 yılı GSYH'si 3,7 trilyon TL olduğuna göre, Kurban Bayramında yapılan harcamanın GSYH'ye oranı %2 oluyor.
77 milyar TL/3.700 Milyar TL = 0,02.
Bayramın öncesiyle sonrasıyla yaklaşık 15-20 günlük bir sürede GSYH'nin %2'si kadarlık harcama artışı çarpan etkisiyle kendisinin birkaç katı üzerinde piyasalarda hareketlenmeye ve rahatlamaya yol açmış oluyor.
Türkiye'de insanların gelirlerinin %70'ini tüketim amaçlı harcadıkları kabul edilirse marjinal tüketim meyli 0,70 olur. Özellikle tekstil, ev eşyası ve turizm sektörlerinde dışa bağımlılık düşük olduğundan marjinal ithalat meyli ihmal edilirse ve marjinal vergi meylinin 0,20 olduğu kabul edilirse, Kurban Bayramı için yapılan harcama çarpanı yaklaşık 2,8 olur.
(1/1-0,70+0,70x0,20) = 2,8.
Çarpan etkisi dikkate alındığında 77 milyar TL ilk harcama 216 milyar TL toplam harcamaya ulaşır.
77.000.000.000x2,8 = 216.000.000.000 TL.
216 milyar TL toplam harcama GSYH'nin yaklaşık %5,8'ine karşılık gelir.
216.000.000.000/3.700.000.000.000 = 0,058.
Başlangıçta GSYH'nin %2'si kadarlık harcama çarpan etkisiyle toplamda GSYH'nin %5,8'ine tekabül eden büyüklüğe ulaşmış olur. Bu da piyasalarda hissedilir bir etki oluşturur. Alanın memnun, satanın memnun ve yoksulların çok daha memnun olduğu bir kurban bereketi böylece yaşanmış oluyor.
Gelenlerimiz gidenlerimiz sağ olsun.
Allah kurbanlarımızı kabul etsin, millet olarak, ümmet olarak huzur içinde gelecek Kurban Bayramına kavuştursun.
