'Bir seçim yapmak zorunda kalsam demokratik hükümet yerine özgür ve tarafsız basını seçerim.' demiştir ünlü bir siyaset adamı.
Gerek düşüncenin oluşturulması, gerekse açıklanması aşamaları yönünden basın, en önemli araçlardan biridir. Gerçekten de basın, kamuoyunda etken bir araç olarak, belirli bir düşünce ortamının oluşturulmasında önemli görevler üstlenmektedir. Basın, hem kamuoyu oluşturucu hem de oluşan kamuoyunun bir ifadesi olarak, birbirini tamamlayan ve izleyen bir dizi fonksiyona sahiptir.
Devletlerin dış politika hedeflerine ulaşmasında, çıkar ve beklentilerinin gerçekleşmesinde dahi önemli bir araç olan basın, özellikle 19. yüzyıldan itibaren etkili bir kamuoyu oluşturma aracı olmuştur. Örneğin; Millî Mücadeleye inanç ve desteği zayıflatmaya çalışmayı hedef olarak belirlemiş Ferda Gazetesi, Çukurova bölgesini işgal eden Fransızların işgalini destekleyen bir yayın organı olarak faaliyet yürütmüştür.
Gerçekten, demokratik siyasal sistemler açıklık rejimidir. Çağdaş sistemlerde vatandaşların devlet yaşantısında oluşan olayları bilmek hakkı bulunmaktadır. Bilmek hakkı bakımından basın, haber verme görevine bağlı şekilde, bireylerin bu ihtiyaçlarını karşılayan bir fonksiyon icra etmektedir. Diğer yandan demokratik rejimin güvencelerinden biri de bireylerin eleştirel katkılarıdır.
Hakikatin sözcüsüdür basın. Her ne kadar hükümet için şimdi yetkileri sınırlandırılmış parlamento, idarenin de yargı tarafından kontrol edilme olanağı olsa da sonuçta iktidarın bir şekilde bunlara ulaşma ve tesir etme olanağı vardır. Bu nedenle çağdaş sistemlerde en etkin denetim aygıtı özgür ve tarafsız basındır.
Basın, kamuoyunun düşünce ve beklentilerinin devlet aygıtına iletilme vasıtalarından biridir. Bu açıdan doğru fonksiyon icra edebildiğinde emniyet sübabıdır. Böylece halkın nabzı doğru tutularak önlemlerin zamanında ve hızlı şekilde alınmasına vesile olur. Devlet aygıtı için bu mühim icra, basının tarafsız ve özgür olması ile mümkündür.
